door hartritmestoornis]

 Wilfred Simons

 LEIDEN - Cardioloog Martin Schalij van het LUMC overhandigt een grijs, ovaal doosje met een doorzichtig plastic tuitje. 'Dit is nu zo'n ICD, een hartdefibrillator. Laat hem niet vallen, want hij kost 65.000 gulden, net zoveel als een BMW." De hartdefibrillator registreert de hartslag. Als die boven een vooraf  bepaald getal komt (doorgaans 180 of 190), geeft het apparaat een stroomstoot van 700 volt af. "Cardiologen zeggen liever dertig joule", aldus Schalij. De stroomstoot dient om een hart dat niet meer normaal klopt, maar dat in een hoge frequentie trilt, weer op orde te krijgen. Schalij blauw casual overhemd, bos warrig krulhaar zoekt de publiciteit omdat hij zich ergert aan de gebrekkige kennis over hartritme Stoornissen in ons land. Ik doe het niet omdat ik om werk verlegen zit, daar gaat het niet om, maar het is naar mijn idee onverantwoord, dat er per jaar honderden en misschien zelfs enkele duizenden mensen overlijden, terwijl dat niet nodig is. In Duitsland en in de VS is de kennis over hartritmestoornissen veel wijder verbreid, weet hij.  In de VS hebben nu 200 mensen per miljoen zo'n apparaatje. De verwachting is, dat dit aantal zal toenemen tot wel vierhonderd. Dat is misschien naar Nederlandse maatstaven extreem. Maar in Duitsland, een cultuur die toch in veel opzichten met de onze vergelijkbaar is, zijn het er honderd per miljoen en in Nederland maar dertig of veertig. Ik vind dat een groot verschil. Een hartritmestoornis kan ontstaan in de jaren na een hartinfarct. Veel, vooral jongere mensen, overleven zo'n Infarct ogenschijnlijk zonder veel problemen. Ze gaan weer aan het werk, ze sporten, ze kunnen in feite alles weer", vat Schalij samen. "Toch leven ze met een tijdbom, die elk moment af kan gaan. Het hart heeft nu eenmaal een litteken dat de oorzaak kan worden van een hartritrnestoornis. De kans hierop kan met een medisch onderzoek worden vastgesteld. Tijdens de slag moet het hart zo'n zestig tot zeventig procent van het aanwezige bloed In het lichaam pompen. Dat is normaal. Bij potentiële slachtoffers pompt het hart echter maar vijfendertig tot veertig procent van het bloed weg" Schalij stelt die patiënten voor, om de hartritmestoornis niet af te wachten en van te voren een ICD) te laten inbrengen. Een ICD is in feite een soort levensverzekering van de patiënten die er een dragen, krijgt eindelijk zon dertig tot veertig procent een shock. Zo'n stroomstoot is extreem pijnlijk, als je hem meemaakt", zegt Schalij. Je komt echt een moment los van je bed, zo krachtig is hij." Is dat niet zeer onaangenaam voor patiënten? 'Jazeker, erkent de cardioloog. maar anders waren ze dood geweest.De meeste" patiënte maken de shock trouwens niet bewust mee, omdat zij door het hartfalen al bewusteloos zijn geraakt. Dat heeft zelfs een grappig bij-ef­fect', weet Schalij. Als je vraagt: En is er bij u de afgelopen maanden nog iets voorgevallen?, dan zeggen veel patiënten van niet, terwijl bij het uitlezen van de gegevens blijkt, dat er wel degelijk een stroomstoot is afgegeven." Het implantantaat wordt ingebracht op borst, ter hoogte van de schouder. Vanuit de ICD loopt een elektrode via een bloedvat naar het hart. Aan het eind van de draad zit een knopje dat in staat is om de werking van het hart te meten. Het inbrengen van het lmplantaat is tamelijk eenvoudig. Veel moeilijker Is het om een bloedvat te vinden' dat geschikt is om de draad doorheen te voeren. Als het goed gaat duurt de operatie anderhalf uur", zegt Schalij. Maar soms kan ik bijna geen geschikt bloedvat vinden en dan ben je wel zes uur bezig." Na vijf jaar is de batterij van de ICD leeg en moet het apparaat vervangen worden. Dat is een lichtere operatie, want de elektrode kan in het bloedvat blijven zitten.Tot voor enkele jaren waren het implanteerbare vierkante en in feite onhandelbare dozen. Patiënten moesten ze in de buikholte dragen. Dat maakte de behandeling ongeschikt. Met de recente komst van veel kleinere en lichtere ICD's komt de medische techniek binnen het bereik van een veel groter publiek. De ontwikkelingen gaan razendsnel", hij haalt er een tweede defibrillator bij, eveneens ovaal is en ook grijs, maar die lichter en kleiner is dan de eerste. Elke drie maanden komt er weer een nieuwe op de markt, die nog lichter is." De afdeling cardiologie van het LUMC heeft inmiddels vier honderd patiënten van een defibrillator voorzien. Het ziekenhuis heeft onder capaciteit gecreëerd om 180 patiënten per jaar te kunnen helpen. De operatie wordt ook uitgevoerd in zes andere academische centra en in drie Perifere" ziekenhuizen.