Maag & Darm Info
Ziekte van Crohn

bar_blue2.gif
 
                                 
 
bar_blue2.gif
 
Ziekte van Crohn
 
bar_blue2.gif

 

Over de ziekte van Crohn 

 

-Wat is IBD en IBS

-Wat is de ziekte van Crohn

De oorzaken:

       - Erfelijkheid

       - Stress

       - Roken

De Diagnoses:

       - Anamnese

       - Lichamelijk onderzoek

       - Laboratoriumonderzoek

       - Endoscopie

       - Röntgenonderzoek

       - Echografie

       - CT-scan

De behandelingen:

       - Medicijnen

       - Operatie

Het verloop van de ziekten:

       - Zwangerschap

       - Complicaties

       - Kwaadaardig ?

Hoe vaak komt IBD voor?

 

 bar_blue2.gif

 

Wat is IBD en IBS ? 

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn beiden chronische aandoeningen van het maagdarmkanaal. Zij worden ook wel chronische inflammatoire (= ontstekingsachtige) darmziekten genoemd. In het engels wordt de term IBD, Inflammatory Bowel Disease, gebruikt.

De term IBD moet niet verward worden met de afkorting IBS (Irritable Bowel Syndrome'), het zogenoemde Spastische Darm Syndroom waarbij geen ontsteking aanwezig is. Hier lijkt een bewegingsprobleem van de darm de oorzaak van de klachten te zijn.

 

Wat is de ziekte van Crohn?

De ziekte van Crohn is een chronische ontsteking van de dunne en/of dikke darm, die vaak tussen het 15e en 30e levensjaar voor het eerst de kop opsteekt.

 

De ontsteking van de darm bij de ziekte van Crohn heeft een uiterst grillig verloop. Het kan varieren van een snelle uitbreiding naar andere darmgedeeltes (acute fase) tot een relatief rustig beeld dat door de jaren heen weing klachten geeft en nauwelijks behandeling nodig heeft (chronische fase).

 

Klachten die het meest voorkomen bij de ziekte van Crohn zijn:

 

Dunne ontlasting of diarree: De ontstoken darm kan niet voldoende vocht opnemen

Vermagering, bloeadarmoede of groeiachterstand: De ontstoken darm neemt bepaalde voedingstoffen onvoldoende op waardoor tekorten in het lichaam kunnen ontstaan. Als gevolg hiervan ontsaat ook vermoeidheid.

Bloedverlies: Door de ontsteking ontstaan wondjes in de darm waardoor bloedverlies bij de ontlasting op kan treden.

Vernauwing (Stenose): Wanneer de ontsteking op een bepaalde plaats zeer heftig is (acute fase) kan er een vernauwing in de darm ontstaan. Deze kan ook ontstaan door een zich ontwikkelend littekenweefsel. Ook bij eenr elatief rustig verloop van de ontstekingen in de darm kan zich op den duur littekenweefsel vormen. Dit vaak starre bindweefsel kan net als in de acute fase aanleiding geven tot vernauwing en zelfs afsluiting van de darm.

Naast deze klachten kunnen nog andere verschijnselen optreden:

 

Fistels: Wanneer de ontsteking overslaat op andere darmgedeeltes of omliggende organen kunnen zich onnatuurlijke verbindingen (fistels) vormen. Deze fistels kunnen doorlopen tot in andere organen en met name de huid.

Pijn in de gewrichten: Bij een aantal patienten beperkt de ontsteking zich niet alleen tot het maagdarmkanaal. Ook pijnlijke zwellingen van bv. knieen, ellebogen enkels en polsen kunnen voorkomen

Oog- en huidaandoeningen: Ook hierbij beperkt de ontsteking zich niet alleen tot het maagdarmkanaal.

Het duurt vaak enige tijd voordat de patiënt met deze klachten naar de arts gaat. Ook het stellen van de diagnose neemt vaak nog enige tijd in beslag, omdat het niet altijd even duidelijk is wat er precies aan de hand is. Helaas bestaat er nog geen eenvoudige test om de ziekte van Crohn vast te stellen

 

De oorzaken

De oorzaak van de ziekte van Crohn is eigenlijk onbekend. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat zowel erfelijke factoren als omgevingsfactoren zoals stress en roken een rol spelen bij het ontstaan van deze ziekten. Het menselijk lichaam beschikt over verdedigingsmechanismen tegen indringers zoals bacteriën en virussen. Bij IBD valt dit verdedigingsmechanisme als het ware het eigen lichaam aan, met een ontstekingsreactie in de dikke en/of dunne darm ais gevolg.

 

- Erfelijkheid

 Hoewel erfelijke factoren zeker een rol spelen, heeft iemand met IBD maar een kleine kans op het krijgen van een kind dat later ook IBD krijgt. Bij ongeveer 5 tot 10% van de familieleden van patiënten met de ziekte van Crohn, komt IBD voor. Dit percentage is hoger dan bij mensen die geen IBD hebben. 

 

- Stress

Spanning en nervositeit veroorzaken bij de meeste mensen klachten van het maagdarmkanaal. Zo ook bij mensen met IBD. Veel patiënten hebben het idee dat stress een belangrijke factor is bij het ontstaan van IBD. Wetenschappelijk onderzoek heeft de invloed van stress inderdaad aangetoond. De vraag is of er sprake is van oorzaak of van gevolg. Het ziektebeloop is in het algemeen gunstiger bij degenen die niet gebukt gaan onder spanningen of stress. De ziekte kan echter ook stress veroorzaken.

 

- Roken

Het is duidelijk dat roken schadelijk is voor de gezondheid. Het roken van sigaretten is een risicofactor voor het ontstaan van de ziekte van Crohn en het vertraagt de genezing. Stoppen met roken vermindert het aantal oplevingen van de ziekte van Crohn met 40%! Het blijkt dat mensen met de ziekte van Crohn die roken, vaker geopereerd worden aan hun darmen en zich minder goed voelen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat roken de vorming van stolsels in de bloedvaten (trombose) van de darm bevordert, waardoor een ontsteking kan ontstaan.

 

De Diagnoses

Het stellen van de diagnose duurt vaak enige maanden. Soms is het in het begin nog niet goed duidelijk of er inderdaad sprake is van een chronische darm ontsteking. Aan de andere kant komt het voor dat de diagnose wordt gesteld tijdens een (spoed) operatie bijvoorbeeld omdat een blindedarmontsteking wordt vermoed.

 

- Anamnese 

Eerst zal de arts met aanvullende vragen proberen een beter beeld krijgen van de klachten. Dat zijn vragen over de aard en de duur van de buikpijn en de diarree, over eventueel gewichtsverlies, afwijkingen rond de anus en klachten van huid, gewrichten en ogen. Ook wordt meestal gevraagd naar het voorkomen van deze klachten in de omgeving of bij familieleden. 

 

- Lichamelijk onderzoek 

Ook al worden er vaak geen afwijkingen gevonden, het lichamelijk onderzoek blijft belangrijk. Het gewicht, de algemene indruk en het onderzoek van ogen. gewrichten, huid en vooral van buik en anus zijn belangrijk voor diagnose en behandeling. Daarnaast wordt gelet op fistels of andere afwijkingen rond de anus.

 

- Laboratoriumonderzoek

Allereerst wordt het bloed onderzocht. Bloedonderzoek bestaat meestal uit kijken of er sprake is van bloedarmoede (hemoglobinegehalte of Hb), van een ontsteking (bloedbezinking of BSE) of van een slechte voedingstoestand (albuminegehalte). Een bloedtest waarmee direct de diagnose is te stellen, bestaat helaas niet. Toont het bloedonderzoek geen afwijkingen aan, dan is IBD minder waarschijnlijk, maar niet onmogelijk. De ontlasting wordt meestal onderzocht om andere oorzaken van de klachten uit te sluiten. Dat kan bijvoorbeeld een infectie zijn met bacteriën. parasieten of wormen. Soms wordt gevraagd de ontlasting gedurende enige dagen op te sparen om te onderzoeken of het vetgehalte hierin verhoogd is. Dat kan een teken zijn van een gestoorde vetopname.

 

 - Endoscopie

De endoscopie neemt een steeds belangrijkere rol in bij het onderzoek van mensen met klachten die wijzen op IBD. Met behulp van een scoop, een dunne en soepele slang, kan het inwendige van de dikke darm en een deel van de dunne darm in beeld worden gebracht. Op deze manier kan zichtbaar worden gemaakt of, en waar, er een ontsteking is. Daarbij kunnen met een tangetje kleine weefselstukjes worden weggenomen om onder de microscoop te onderzoeken. Voordat een endoscopie plaats kan vinden. moet de darm eerst zo goed mogelijk geleegd worden. Zo kan een optimaal onderzoek van de binnenkant van de darmwand plaatsvinden. Dit leegmaken gebeurt meestal de dag voor het onderzoek. De patiënt drinkt dan een laxeervloeistof en mag die dag verder alleen vloeibaar voedsel gebruiken. Vlak voor het onderzoek wordt vaak nog een klysma toegediend. Via de anus wordt hierbij een vloeistof ingebracht om de resterende ontlasting te verwijderen.

 

- Röntgenonderzoek

Dit wordt vooral uitgevoerd voor het onderzoek van de dunne darm. Meestal wordt door een dunne sonde, via een neusgat, contrastvloeistof in de dunne darm gebracht. Daarna worden foto's gemaakt. Op deze manier kan onderzocht worden of er een ontsteking of een vernauwing (stenose) is in de dunne darm en of er verbindingen tussen darm en andere organen bestaan (fistels). Ook hier geldt weer dat de darm zo goed mogelijk geleegd dient te zijn. Ook van de dikke darm kan een foto worden gemaakt. Dit heet een 'X-Colon'. Hierbij wordt bariumpap met een kleine sonde via de anus in de dikke darm gebracht. Vervolgens worden röntgenfoto's gemaakt.

 

- Echografie

Echografie wordt soms toegepast bij IBD om te zien of de darmwand verdikt is en of er een ontsteking is buiten de darm. Nadat de huid is ingesmeerd met een gladde pasta, gaat de arts met een apparaatje over de buikwand. Dat apparaatje zendt geluidsgolven uit die weer worden teruggekaatst, vandaar de naam 'echo'. Deze echo wordt opgevangen en omgezet in een beeld op de echograaf. 

 

- CTscan

Een CTscan wordt vooral gemaakt om te onderzoeken of er een abces (pus in een holte) is in de buik. Vooral bij de ziekte van Crohn komen abcessen voor. De dag voor het onderzoek drinkt de patiënt contrastvloeistof. Op de dag zelf wordt de patiënt in liggende houding door een röntgenapparaat geschoven. De radioloog maakt zo foto's van de buik waarop de inwendige organen in detail kunnen worden bestudeerd

 

De behandeling

 

- Medicijnen

Vaak zal na het stellen van de diagnose een behandeling met medicijnen worden gestart. Deze medicijnen dienen enerzijds om de ontsteking af te remmen. Anderzijds onderdrukken ze het ontstaan van nieuwe ontstekingen. daarnaast worden vaak meicijnen voorgeschreven om bloedarmoede en diarree tegen te gaan. Een IBD-patient moet dus in het algemeen langdurig worden behandeld met geneesmiddelen en ook langdurig door een specialist worden begeleid. De behandeling van IBD wordt symptomatisch genoemd, gericht op remming van de ontsteking. Dit betekent dat de behandeling de klachten en verschijnselen onderdrukt, maar de ziekte zelf niet geneest. Ongeveer 80% van de IBD-patënten gebruikt langdurig medicijnen. Naast gunstige effecten, kunnen in sommige gevallen ook bijwerkingen optreden. Dit is een van de redenen waarom bij langdurig gebruik van geneesmiddelen, regelmatig het bloed wordt gecontroleerd. De keuze van medicijnen is afhankelijk van de ernst van de ontsteking en van de plaats. Zo zijn er medicijnen die voornamelijk werken in de dunne darm. Andere werken juist in het laatste gedeelte van de dikke darm.

Medicijnen kunnen op verschillende manieren worden toegediend: via de mond, via een bloedvat of via de anus met een zetpil of een klysma. Daarnaast zijn er medicijnen die op een bepaalde plaats in het lichaam werken en andere die in het hele lichaam werken. De toedieningswijze van een medicijn is afhankelijk van de plaats waar de ontsteking zich bevindt.

 

De belangrijkste geneesmiddelen zijn:

 

- Salazopyrine: Het oudst bekende middel tegen IBD, ontstekingsremmend, tabletvorm

5-ASA preparaten: Het actieve bestanddeel van salazopyrine,ontstekingsremmend, tabletvorm of klysma

corticosteroiden:

- Prednison: Dit middel is sterker werkzaam dan 5-ASA preparaten, maar wordt vanwege de bijwerkingen alleen ingezet als niet of niet voldoende op een 5-asa middel gereageerd wordt. Er zijn sinds een aantal jaren ook lokaal werkende corticosteroiden zoals Budesonide. Deze kenmerken zich door een even sterke werkzaamheid en zouden minder bijwerkingen hebben. Bijwerking is botontkalking. In klysma of capsules. Alleen bij bepaalde indicaties voor te schrijven.

- Azathioprine: Wordt wel gebruikt naast Prednison om de bijwerkingen te verminderen. Het duurt gemiddeld 2 tot 3 maanden voor de therapie resultaat geeft. Tablet of intraveneus (in de ader).

- Methotrexaat: Beinvloedt het afweersysteem.

Infliximab (antiTNF): Een van de nieuwere middelen dat geregistreert staat voor de behandeling van ernstige actieve ziekte van Crohn bij patienten die niet reageren op volledige behandeling met Prednison. Via infuus toe te dienen. Beinvloedt het afweersysteem.

- Interleuking 10: Expirimenteel middel

 

- Operatie

In sommige gevallen is het nodig een darmoperatie uit te voeren. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een ernstige vernauwing van de darm of bij het niet reageren op medicijnen. De aanpak bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa is hierbij duidelijk verschillend. Bij colitis ulcerosa zal men in het algemeen de hele dikke darm weghalen om daarna een verbinding tussen de dunne darm en de anus te maken.Tegenwoordig wordt bij colitis ulcerosa vaak gekozen voor het aantegen een zogenoemde "pouch".Hierbij wordt een reservoir van de dunne darm gemaakt die ervoor zorgt dat de ontlasting weer tijdelijk kan worden opgevangen. Bij de ziekte van Crohn opereert men zo spaarzaam mogelijk. Als er geopereerd wordt, neemt men vaak het laatste gedeelte van de dunne darm en het begin van de dikke darm weg. Men kan ook een vernauwing (stenose) verwijderen, een fisteloperatie uitvoeren of een abces insnijden Bij een aantal mensen met de ziekte van Crohn of met colitis ulcerosa is het soms noodzakelijk een tijdelijke of blijvende kunstmatige darmuitgang aan te leggen: een stoma.

 

Het verloop

Een probleem bij de ziekte van Crohn is de onzekerheid over het verdere beloop. Soms blijft de ontsteking beperkt tot een klein deel van de darm. In andere gevallen beslaat de ontsteking een veel groter gedeelte van de darm. Er zijn grote verschillen in ernst en aard van de klachten en in het resultaat van de behandeling. De meeste patienten kunnen na behandeling weer een gewoon leven leiden. Zij hebben betrekkelijk weinig klachten. De kwaliteit van hun leven is vergelijkbaar met die van mensen zonder IBD. Een aantal patiënten met IBD heeft echter een zeer moeilijk te controleren ontsteking. Daarvoor is uitgebreide behandeling met medicijnen nodig. Soms is ziekenhuisopname noodzakelijk en een operatie. Ook moeten de meeste patiënten regelmatig gecontroleerd worden door een specialist. Dit is in het algemeen een internist, een gastro-enteroloog, een kinderarts en/of een chirurg. Zeker bij medicijngebruik vindt geregeld bloedonderzoek plaats. Bij patiënten die niet goed reageren op de behandeling is soms opnieuw een endoscopisch onderzoek nodig.

 

- Zwangerschap

In het algemeen hebben vrouwen met IBD net zo veel kans op een normale zwangerschap als vrouwen zonder IBD. Sommige vrouwen met de ziekte van Crohn, die operaties of fistels; in het kleine bekken hebben gehad. hebben minder kans om zwanger te worden. Het beloop van de ziekte tijdens een zwangerschap is soms beter, soms slechter. maar meestal gelijk aan het beloop zonder zwangerschap. De meeste medicijnen kunnen zonder problemen worden gebruikt. Bij twijfel is het echter aan te raden met uw behandelend arts te overleggen. De begeleiding van de zwangerschap. waarbij vooral zal worden gelet op de groei van het kind, wordt meestal gedaan door een vrouwenarts.

 

- Complicaties

De meeste mensen met een chronische darmziekte reageren gunstig op behandeling. Als de klachten na behandeling niet verminderen of zelfs verergeren of als de ontsteking zich uitbreidt tot buiten het darmkanaal, wordt dat beschouwd als een complicatie van IBD. Complicaties worden bij circa 10 tot 20% van de patiënten gezien. Uitbreiding van de ziekte buiten de darm betreft voornamelijk ontstekingen van de gewrichten, de huid, de ogen en de lever. Opvlamming van gewrichtsklachten loopt vaak parallel met een opleving van de darmontsteking.

 

- Kwaadaardige ontaarding

Dit is een van de meest voorkomende, maar vaak onuitgesproken angsten van de patiënt. Bij langdurige en uitgebreide ontsteking van de dikke darm is de kans op het ontstaan van darmkanker licht verhoogd. Dit is de reden waarom na ongeveer tien jaar vaak een zogenoemde 'screening coloscopie' wordt uitgevoerd. Dan worden veel weefselstukjes weggenomen voor onderzoek onder de microscoop. De laatste jaren is duidelijk geworden dat de kans op het krijgen van darmkanker bij IBDpatiënten veel kleiner is dan altijd werd aangenomen.

 

Hoe vaak komt IBD voor?

Ongeveer 35.000 mensen in Nederland hebben IBD. Er is gedurende de afgelopen 25 jaar een duidelijke stijging van het aantal mensen met de ziekte van Crohn te zien en in mindere mate ook van mensen met colitis ulcerosa. Per jaar wordt de diagnose ziekte van Crohn bij ruim 1000 nieuwe patiënten gesteld en colitis ulcerosa bij ongeveer 1500 nieuwe patiënten. Het komt erop neer dat er in Nederland per jaar ongeveer 2500 nieuwe IBD-patiënten bijkomen. De ziekte wordt voor een groot deel voor het eerst op jongere leeftijd geconstateerd. De ziekte van Crohn wordt iets meer bij vrouwen en colitis ulcerosa juist iets vaker bij mannen gezien. IBD is een chronische ziekte. Dit betekent dat de meeste mensen met IBD, kortere of langere periodes met klachten blijven doormaken.

 

 

 bar_blue2.gif

 

 
 
 
 
 

myname@myaddress.com

Home

Maag | Darmen | Spijsvertering | Diarree | Laxeermiddelen | Maagklachten | Maag-onderzoek | Darm - onderzoek | Maagoperatie | Maagzweer | Dikke Darm-operatie | Darmkanker | Dikke Darmkanker | Appendix | Stoma | Stoma-verzorging | Galblaas - operatie | Alvleesklier - operatie | Ziekte van Crohn | New Page Title