Maagklachten.

Hoe ontstaat het?

De acute gastritis of het ontstoken maagslijmvlies

Chronische gastritis

Vitamine B12 tekort

Maagzweer

Een zweer in het eerste stukje van de dunne darm (ulcus duodeni)

Algemene maatregelen bij maagklachten

 

 Hoe ontstaat het?

In de maag bestaat er een evenwicht dat er normaal gesproken voor zorgt dat de maagwand wordt beschermd tegen de inwerking van het maagsap. Het maagsap bevat zuur en een eiwitsplitsend enzym (pepsine). Dit werkt voortduren in op het slijmvlies van de maagwand. De maagwand verdedigt zich hiertegen door het voortdurend versterken van de slijmlaag.

Verstoring van dit evenwicht ontstaat wanneer de maagwand verzwakt wordt (door b.v. medicijnen, een infectie) of wanneer de hoeveelheid zuur en eiwitsplitsend enzym toeneemt (door b.v. stress).

Medicijnen herstellen dit evenwicht door de hoeveelheid zuur en eiwitsplitsend enzym te verminderen (b.v. Losec, Zantac) of de maagwand te beschermen (b.v. Ulcogant).

Maagklachten ontstaan door een aantal aandoeningen, zoals:

·        Acute gastritis. Hierbij is het maagslijmvlies ontstoken.

·        Chronische gastritis: het slijmvlies is langdurig geïrriteerd;

·        Een maagzweer;

·        Een zweer in het eerste stukje van de dunne darm (ulcus duodeni);

·        Maagkanker.

De acute gastritisof het ontstoken maagslijmvlies.

Verschijnselen zijn hierbij:

·        Geen eetlust. Dit is soms het enige verschijnsel;

·        Maagpijn;

·        Misselijkheid en braken;

·        Verschijnselen door de eventuele onderliggende virale of bacteriële infectie: Diarree, koorts, hoofdpijn.

Oorzaken zijn:

·        Prikkelende stoffen zoals alcohol of medicijnen;

·        Bacteriële infectie, zoals voedselvergiftiging;

·        Virale infecties;

·        Roken;

·        Allergieën voor voedsel. 

De behandeling bestaat uit:

·        Het eventueel behandelen van infecties;

·        Zolang het braken nog doorgaat, kleine beetjes vocht tegelijk innemen; Het op peil houden van water en zouten, eventueel met hiervoor bij de drogist verkrijgbare zakjes voor rehydratievloeistof;

·        Ondersteuning door medicijnen tegen misselijkheid, zoals domperidon of eventueel paracetamol tegen pijn of koorts;

·        Stoppen met roken.

Na één tot zeven dagen verdwijnen de verschijnselen.

 Chronische gastritis

 Verschijnselen zijn hierbij:

·        Vage bovenbuikpijn;

·        Een gebrekkige eetlust;

·        Een vol gevoel;

·        Het niet kunnen verdragen van bepaald voedsel.

Oorzaken kunnen zijn:

·        Een infectie met een bacterie: Helicobacter Pylori;

·        Afweer van het lichaam tegen cellen in de maagwand.

Deze aandoening kan soms leiden tot een te kort aan vitamine B12, doordat dit niet meer goed door het lichaam kan worden opgenomen. Dit kan bloedarmoede en klachten van het zenuwstelsel tot gevolg hebben.

De behandeling bestaat uit:

·        Behandeling met maagzuurremmende medicijnen;

·        Eventueel bestrijden van de H. Pylori met antibiotica;

·        Indien nodig: toedienen van vit. B12 per injectie;

·        Algemene maatregelen bij maagklachten, zie verder.

 Maagzweer

 Verschijnselen hierbij zijn:

·        Bovenbuikspijn, m.n. als de maag leeg is: knagend, brandend of stekend. Vooral een uur na de maaltijd. Klachten verminderen soms na voedsel;

·        Misselijkheid en braken;

·        Bloedarmoede, soms donkere tot zwarte ontlasting;

·        Vaak gewichtsverlies, vermoeidheid.

Soms kan een maagzweer leiden tot een maagbloeding met bloedbraken en/of een zwarte ontlasting. Snel ingrijpen is dan gewenst wegens de kans op verbloeding. Mensen die langdurig medicijnen gebruiken voor pijnstilling of ontstekingsremming (zogenaamde NSAIDs) lopen een verhoogd risico. Het langdurig gebruik van deze medicijnen in combinatie met bloedverdunners (die door de trombosedienst worden gecontroleerd) is daarom erg risicovol. Dit ook vooral omdat deze NSAIDs tegenwoordig bij de drogist zonder recept verkrijgbaar zijn.

Een zogenaamde maagperforatie kan ontstaan wanneer de zweer zo diep wordt dat er een gat in de maagwand ontstaat. Dit geeft opeens veel pijn in de bovenbuik die vaak naar de schouder of naar de rechter onderbuik uitstraalt. Ook hierbij is een snel vervoer naar het ziekenhuis noodzakelijk voor operatieve behandeling.

Oorzaken kunnen zijn:

·        Het gebruik van medicijnen: pijnstillers, prednison;

·        Een infectie met een bacterie, genaamd Helicobacter Pylori;

·        Roken;

·        Een zware operatie;

·        Een infectie;

·        Een ernstige verwonding;

·        Maagkanker. De kans hierop is bij een maagzweer 5-10%.

 De behandeling bestaat uit:

·        Behandeling met maagzuurremmende medicijnen;

·        Eventueel bestrijden van de H. Pylori met antibiotica;

·        Vermijding van medicijnen die maagbezwaren geven;

·        Stoppen met roken;

·        Algemene maatregelen bij maagklachten, zie verder.

Een zweer in het eerste stukje van de dunne darm [ulcus duodeni];

Dit is het meest voorkomende type zweer.

Deze aandoening geeft bijna dezelfde klachten als een maagzweer. Mogelijk is het verminderen van de pijn na het nemen van voedsel meer uitgesproken als bij de echte maagzweer. De pijn kan iets lager zitten.

Bij een zweer van de dunne darm speelt in bijna alle gevallen de bacterie H. Pylori een rol. Wie hier ooit een zweer in de dunne darm heeft gehad heeft vrijwel zeker deze bacterie bij zich. Wie nog steeds maagklachten heeft terwijl er ooit een dunne darmzweer is geweest, doet er verstandig aan om naar de huisarts te gaan. Die kan dan, zonder dat verder onderzoek nodig is, een kuur voorschrijven om de bacterie te laten verdwijnen. Als hierna nog klachten bestaan is het wel nodig om de huisarts hiervan op de hoogte te stellen.

Maagkanker

Zie hiervoor de rubriek maagkanker.

Algemene maatregelen bij maagklachten

·        Neem de tijd voor het eten en kauw het eten goed;

·        Eet niet te vet en niet teveel tegelijk;

·        Eet de laatste drie uur voor u naar bed gaat niet meer.

·        Probeer uit te vinden welk voedsel u niet kunt verdragen. Vermijd dit. Koffie, sterke thee, alcohol en frisdrank met prik kunt u beter niet nemen.

·        Stop met roken.

·        Veel spanningen kunnen maagklachten geven. Zoek desnoods hulp om iets aan uw spanningen te doen.

·        Heeft u s nachts last van brandend maagzuur of maagpijn, dan kunt u het hoofdeinde van uw bed tien centimeter omhoog zetten. Dit om terugstroom van maagzuur naar de slokdarm te verminderen.

·        Koop eventueel tijdelijk iets bij de drogist. Verdwijnen de klachten niet, ga dan naar de huisarts;

·        Probeer genoeg te bewegen: het liefst dagelijks ten minste een half uur. Pas op met veel bukken bij bijvoorbeeld werken in de tuin. Dit kan terugstroom geven van zuur naar de slokdarm.